In ‘Grof Geld’ beschrijft Roel Janssen enkele financiële schandalen en geld- en beursspeculaties die zich afspeelden in Nederland in de afgelopen eeuwen. Soms betrof het criminele praktijken met vaak kwalijke gevolgen. We hebben het dus over de witteboordencriminaliteit van eigen bodem. Daar waren deze vaak ogenschijnlijk onkreukbare Nederlanders erg goed en vooruitstrevend in.

 

In ‘Grof Geld’ geeft Roel Janssen als voorbeeld dat ‘naked short’ geen uitvinding is van deze tijd maar al werd ontwikkeld in Nederland in het begin van de 17e eeuw. En wat te zeggen van de tulpenbollenmanie die in de jaren dertig van diezelfde eeuw ons land in de ban kreeg. Een enkel bol ging voor de prijs van 10.000 gulden in waardepapieren over in andere handen.

 

En wat leerden we van de zeer negatieve gevolgen? Niet veel want een eeuw later ontstond de hyacintengekte met ook weer opgeblazen prijzen en beursspeculaties. Nederlanders liepen voorop. Zo vond de eerste beurscrash ter wereld hier plaats. Het eerste boek ter wereld over beursspeculaties verscheen ook hier, in 1688. En zo kunnen we nog een poosje doorgaan.

 

In een toegankelijke stijl zet Janssen een aantal voorbeelden van zwendel, oplichting en bedrog neer. Zoals Van Aalst die zich in het begin van de vorige eeuw als tycoon van het Nederlandse bedrijfsleven ontwikkelde. “Een eik te midden van kreupelhout”, zei men. Oorlog voerende landen in de Eerste Wereldoorlog konden bij hem terecht. Hij leverde wapens en ook cocaïne (voor soldaten aan het front) zonder enige vooringenomenheid; als het maar veel geld opbracht.

 

En natuurlijk komt Janssen ook bij Nina Brink uit. In een boeiend hoofdstuk beschrijft hij haar en de haar bewierokende paladijnen om haar heen. “De superwoman in het mannenbolwerk”. Ook een VARA coryfee werkte graag mee om haar bijeenkomsten op te leuken. Haar lijfspreuk: ”geld moet niet je leven beheersen”. Nee, dan was de beleggende tennistrainer met zijn piramidespel maar een klein pilsje. Werd deze onnozele, lieve man daarom voor de rechter geleid en veroordeeld? Want opvallend is het maar weinig zwendelaars in de loop van de eeuwen zijn veroordeeld.

 

De klasse van het boek is dat Roel Janssen heel veel studie heeft verricht alvorens ‘Grof Geld’ te schrijven. Mensen die houden van een spannend inkijkje in de witteboordencriminaliteit zullen heel veel halen uit dit boek.

 

Deze recensie van Peter van den Boom is november 2014 verschenen bij managementboek.